"Capel te Helsdingen buyten Vianen".
Gewassen tekening door D. van de Burg, 1756. 11 x 18 cm.
De hier getoonde bekende kapel te Helsdingen bestaat nog steeds. Zij is enige tijd geleden gerestaureerd. Zij moet zeer oud zijn, ouder dan Vianen zelf, want in een bewaardgebleven fragment van een 12e eeuws necrologium (= register van overleden weldoeners) van het klooster te Oostbroek bij De Bilt wordt al gesproken van een "curtis in Hulsdinhen", d.i. een van de uithoven van dit klooster, waar de produkten van hun verspreid liggende landerijen werden verzameld. Misschien werd hier ook door de abt in de vroege middeleeuwen recht gesproken (ding gehouden), zoals ook de abt van het klooster te Deutz in de 12e eeuw op zijn Utrechtse hoven deed. Hiermee wordt in ieder geval het achtervoegsel Hulsdingen verklaard.
In 1297 werd het landgoed nog door het klooster te Oostbroek zelf geëxploiteerd, maar vanaf 1306 werd het "hoff ende dat guedt van Hulsdingen" door de heren van Vianen van de abt van Oostbroek gepacht voor 150 pond en 2 zalmen per jaar. Wanneer hier de kapel is gaan functioneren is niet bekend, maar waar gesproken wordt van directe exploitatie door Oostbroek is het niet uitgesloten, dat een of twee monniken van dit klooster hier permanent gevestigd waren en mede voor de horige boeren uit de omgeving een kapel onderhielden.
Dit artikel is overgenomen uit het jaarboek van de vereniging, jaargang 1,1976 en is geschreven door H.L.Ph. Leeuwenberg.